Zapis windykacyjny na ogóle praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej

Instytucja rozporządzenia woli na wypadek śmierci (tak zwany testament) została uregulowana w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. ustawy kodeks cywilny (dalej kc). W tytule trzecim ustawy znajdziemy opisane m.in. rodzaje testamentów czy formy ich sporządzenia.

Przedmiotem testamentu może być również tzw. zapis windykacyjny, uregulowany w art. 9811 – 9816 . Zapis windykacyjny stanowi wyjątek od standardowego powołania do całości lub części spadku. Umożliwia on rozporządzenie konkretnym przedmiotem wchodzącym, w skład spadku. Formą sporządzenia skutecznego zapisu windykacyjnego jest akt notarialny. Tak jak w przypadku testamentu, zapisobiorca nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku (a więc z chwilą śmierci spadkodawcy). Zgodnie z regulacją zawartą w art. 9811 § kc przedmiotem zapisu windykacyjnego może być:

  1. rzecz oznaczona co do tożsamości;
  2. zbywalne prawo majątkowe;
  3. przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne;
  4. ustanowienie na rzecz zapisobiercy użytkowania lub służebności;
  5. ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej.

Ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej to pojęcie niezdefiniowane w kodeksie spółek handlowych. Zgodnie z panującą doktryną, ogółem praw i obowiązków można określić możliwość, a zarazem obowiązek uczestniczenia w spółce. Otrzymujemy wtedy przywileje (np. prawo do prowadzenia spraw czy reprezentacji spółki) oraz obowiązki (np. udział w stratach spółki) korporacyjno-materialne.

Innymi słowy, prawa i obowiązki w spółce osobowej można określić jako quasi „udziały” w spółce. W związku z osobistym charakterem spółek osobowych, ustawodawca dopiero niedawno umożliwił dokonanie zapisu windykacyjnego na omawianych prawach.