Przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące testamentów (w szczególności art. 959) wymagają, aby spadkodawca wskazał kto po ma po nim dziedziczyć – powołał do spadku jedną lub kilka osób. W orzecznictwie panuje jednak pogląd, iż możliwe jest sporządzenie tzw. testamentu negatywnego, który zamiast powoływać określone osoby do dziedziczenia (co do zasady – w sposób inny niż wynikający z ustawy), wyłącza od dziedziczenia spadkobierców ustawowych. W praktyce oznacza to, że spadkodawca w testamencie nie wskazuje, kto będzie po nim dziedziczył, a jedynie kto z osób, które dziedziczyłyby po nim w sytuacji, w której testament nie byłby sporządzony, ma być od tego dziedziczenia wyłączony.
Co kluczowe, testament negatywny (wbrew znaczeniu w języku potocznym) nie oznacza wydziedziczenia. Wydziedziczeniem nazywamy określoną w art. 1008 Kodeksu cywilnego instytucję polegającą na pozbawieniu prawa do zachowku osoby, która w normalnych warunkach mogłaby się go domagać. W odróżnieniu od wydziedziczenia, wyłączenie od dziedziczenia w ramach testamentu negatywnego nie wymaga spełnienia żadnych szczególnych przesłanek i stanowić może dowolną, swobodną decyzję spadkodawcy.