Zgodnie z art. 1015 k.c., oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania – o śmierci spadkodawcy. Brak tego oświadczenia w terminie jest jednoznaczny przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Jednakże gdy spadkobiercą jest osoba małoletnia, konieczne jest wydanie przez sąd opiekuńczy zezwolenia na odrzucenie spadku przez przedstawiciela ustawowego w imieniu małoletniego. Wątpliwości mogą pojawić się w sytuacji, gdy w terminie sześciomiesięcznym złożono wniosek do sądu opiekuńczego, ale samo oświadczenie o odrzuceniu spadku już po upływie tego terminu.
W postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 2015 r. (III CSK 352/14) stwierdzono, iż termin wskazany w art. 1015 § 1 k.c. jest terminem zawitym i po jego upływie wygasa uprawnienie spadkobiercy do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Podkreślono, że wprowadzenie tak krótkiego terminu podyktowane jest potrzebą szybkiego ustalenia kręgu spadkobierców w interesie ich samych oraz wierzycieli spadku. Względy te nie mogą jednak przesłaniać potrzeby ochrony interesów spadkobierców małoletnich. W przeciwieństwie do spadkobierców o pełnej zdolności do czynności prawnych doznają oni istotnych ograniczeń w możliwości swobodnego odrzucenia spadku w postaci obowiązku uzyskania zgody sądu na odrzucenie spadku.
SN stwierdził, że w sytuacji, w której ustawa wymaga uzyskania zgody sądu uzależniającej skuteczne odrzucenie spadku, wystąpienie przez przedstawiciela ustawowego spadkobiercy do sądu opiekuńczego o jej udzielenie przed upływem terminu do złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku sprawia, iż termin ten ulega przerwaniu. Należy więc stosować art. 123 § 1 pkt 1 k.c. w drodze analogii.
Należy pamiętać, że warunkiem zastosowania wskazanych przepisów jest dochowanie staranności przez przedstawiciela małoletniego poprzez złożenie wniosku do sądu opiekuńczego nie później niż w terminie wskazanym w art. 1015 § 1 k.c.
KS