Spadek – porady prawne

Tag: z dobrodziejstwem inwentarza

  • Koszty sporządzenia spisu inwentarza

    Przewidziana w polskim prawie (art. 1012 k.c.) możliwość przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza stwarza dogodny sposób uchronienia się przed długami spadkowymi przekraczającymi możliwości finansowe spadkobiercy. Jest ono bowiem równoznaczne z ograniczeniem odpowiedzialności wobec wierzycieli do wartości nabytego spadku, którą określa się w spisie inwentarza bądź wykazie inwentarza. Spisowi, w przeciwieństwie do wykazu, przysługuje status dokumentu urzędowego, dlatego też z jego sporządzeniem wiążą się większe koszty.

    Zgodnie z art. 637 k.p.c., o wydanie postanowienia w przedmiocie sporządzenia spisu inwentarza może zawnioskować do sądu:

    • osoba, która uprawdopodobni, że jest spadkobiercą, uprawnionym do zachowku lub zapisobiercą,
    • wykonawca testamentu,
    • tymczasowy przedstawiciel lub wierzyciel mający pisemny dowód należności przeciwko spadkodawcy.

    Alternatywnie dopuszcza się złożenie wniosku przez uprawniony podmiot bezpośrednio do komornika, który w następstwie powiadomi sąd, a ten zaś wyda stosowne postanowienie.

    Art. 40 ustawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych ustala wysokość opłaty stałej od wniosku o sporządzenie spisu inwentarza na kwotę 400 zł, natomiast opłata sądowa od wniosku w tym samym przedmiocie wyniesie 100 zł (art. 49 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych). Niezależnie od wyżej wymienionych stałych opłat należy liczyć się z możliwością, iż konieczne będzie poniesienie dalszych wydatków związanych z kosztami podjęcia przez komornika dodatkowych czynności w toku ustalania składu majątku spadkowego i jego wartości. Niezbędne może się bowiem okazać np. powołanie biegłych dla celów fachowej wyceny nieruchomości należących do spadku. Podmiotem zobowiązanym do uiszczenia wymaganych opłat za wniesienie wniosków oraz samo sporządzenie spisu jest wnioskodawca – w świetle faktu, iż postępowanie o spis inwentarza toczy się w trybie nieprocesowym, koszty jego wszczęcia i przeprowadzenia ponosi on na wyłączność i w całości.

    Klaudia Kurpeta

  • Pisemne oświadczenie o odrzuceniu spadku w sądzie

    Zgodnie z art. 1018 § 3 Kodeksu cywilnego, jednym ze sposobów na odrzucenie spadku jest złożenie pisemnego oświadczenia w sądzie. Oświadczenie takie powinno być złożone na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym. Również taką formę musi przybrać pełnomocnictwo do dokonania tej czynności.

    Bardzo ważne jest aby pamiętać, że termin na złożenie takiego oświadczenia to 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania. Niezłożenie takiego oświadczenia w terminie jest jednoznaczne z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

    Spadkobierca może złożyć oświadczenie w sądzie rejonowym właściwym dla swojego miejsca zamieszkania lub pobytu.Sąd ma obowiązek przesłać niezwłocznie takie oświadczenie wraz z załącznikami do sądu spadku, czyli sądu rejonowego właściwego miejscowo w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku, ustalonego według ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Ponadto oświadczenie takie można złożyć także bezpośrednio w sądzie spadku w toku postępowania o stwierdzenie nabycia spadku.

    Niedopuszczalne jest złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku pod warunkiem lub zastrzeżeniem terminu, gdyż wówczas odrzucenie spadku będzie nieważne.

    Zgodnie z art. 641 Kodeksu postępowania cywilnego, w oświadczeniu musi znaleźć się imię i nazwisko spadkodawcy, data i miejsce jego śmierci, miejsce jego ostatniego zamieszkania, tytuł powołania do spadku, treść złożonego oświadczenia oraz wymienienie wszelkich wiadomych składającemu oświadczenie osób należących do kręgu spadkobierców ustawowych, wskazanie wszelkich testamentów, chociażby składający oświadczenie uważał je za nieważne. Dodatkowo należy wskazać dane dotyczące treści i miejsca przechowywania wskazanych testamentów.

    Przy oświadczeniu należy złożyć wypis aktu zgonu spadkodawcy albo prawomocne orzeczenie sądowe o uznaniu za zmarłego lub o stwierdzeniu zgonu, jeżeli dowody te nie zostały już poprzednio złożone.Sąd zobowiązany jest następnie zawiadomić o odrzuceniu spadku wszystkie osoby, które według oświadczenia i przedstawionych dokumentów są powołane do dziedziczenia.

    Od odebrania przez sąd oświadczenia o odrzuceniu spadku pobiera się opłatę stałą w kwocie 50 zł.

    Odmowa przyjęcia oświadczenia o odrzuceniu spadku może podlegać kontroli instancyjnej tylko przy okazji rozpoznawania apelacji od postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.

    Na koniec warto dodać, że złożenie pisemnego oświadczenia przed sądem nie jest jedynym sposobem na odrzucenie spadku. Można również zrobić to ustnie przed sądem lub pisemnie przed notariuszem lub konsulem.