Dalszy zstępny spadkodawcy nie jest uprawniony do zachowku po nim, jeśli – w razie dziedziczenia testamentowego – zstępny spadkodawcy złożył oświadczenie o odrzuceniu spadku z ustawy. Tak orzekł Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 23 października 2019 r
Orzeczenie takie zapadło w następującym stanie faktycznym: spadkodawczyni K. Z., zmarła w dniu 2 kwietnia 2010 r., pozostawiła po sobie męża W. Z. oraz dwie córki: V. F. i M. C. W toku postępowania o stwierdzenie nabycia spadku, na rozprawie w dniu 16 września 2010 r., V. F. – matka M. F. urodzonego w dniu 28 lipca 1998 r. – złożyła oświadczenie o odrzuceniu spadku z ustawy. Okazało się jednak, że zmarła K. Z. pozostawiła testament; na jego podstawie Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 22 maja 2012 r. stwierdził nabycie spadku przez M. C. M. F. wystąpił z pozwem przeciwko M. C. o zapłatę kwoty 44.444,44 zł tytułem zachowku. Twierdził, że jest legitymowany do zgłoszenia tego żądania, gdyż – gdyby doszło do dziedziczenia ustawowego – byłby spadkobiercą, bowiem jego matka, będąca bezpośrednim zstępnym spadkodawczyni złożyła oświadczenie o odrzuceniu spadku.
To bardzo ciekawe orzeczenie gdyż wydawać by mogło, że wnuk powinien mieć prawo do zachowku, gdyż jego matkę na skutek odrzucenia spadku należy traktować jako spadkobiercę, który nie dożył otwarcia spadku.
Sąd Najwyższy jednak stwierdził, że skoro doszło do dziedziczenia ustawowego, to matka nie ostała spadkobiercą więc nie mogła skutecznie odrzucić spadku. To z kolei spowodowało, że prawo do zachowku nadal jej przysługiwało. Ponadto prawo polskie nie zna instytucji odrzucenia prawa do zachowku, które powodowałoby przejście prawa do zachowku na wnuka.